イーシャ・ウパニシャッド

大学で研究されている方々から質問があったので、
それに親切に答えてみました。

イーシャ・ウパニシャッドのシャンカラバーシヤの冒頭です。
伝統的な勉強方法では、基本中の基本のことなのですが、
大学では勉強方法が全く違うみたいですね。
私に質問するのはタダですし、私の親切さを利用していっぱい質問されますが、
じゃあ大学で何年も何勉強してきたんだろう？って思ってしまいます。

ईशा ईष्ट इति ईट्, तेन ईशा ।
ईशा 3/1 ईष्टे III/1 इति 0 ईट् 1/1, तेन 3/1 ईशा 3/1 ।
“ईशा” = [ ईश् + क्विप् (कर्तरि) ] + 3/1
First, भाष्यकार (shankara) takes up the original word of the mantra “ईशा” to comment.
The word “ईशा” is made of प्रातिपदिक “ईश्” with “आ”, 3/1 of सुप्.
The प्रातिपदिक “ईश्” is made of धातु “ईश् ऐश्वर्ये” (2A) with कृत्प्रत्यय “क्विप्” in the sense of कर्तरि, agent.
To show ईश् is ईश् + क्विप् (कर्तरि), शङ्कर shows a verb made of the same धातु with तिङ् in the same sense, which is कर्तरि.
ईश् + लट्/कर्तरि/III/1
ईश् + त
ईश् + ते 3.4.79 टित आत्मनेपदानां टेरे ।
ईश् + शप् + ते 3.1.68 कर्तरि शप् । ~ सार्वधातुके
ईश् + ते 2.4.72 अदिप्रभृतिभ्यः शपः ।
ईष् + ते 8.2.36 व्रश्च... ।
ईष् + टे 8.4.41 ष्टुना ष्टुः । ~ स्तोः

ईश् + क्विप् 3.2.76 क्विप् च ।
ईश् 6.1.67 वेरपृक्तस्य ।
ईश् is प्रातिपदिक by 1.2.46
ईश् + सुँ 4.1.2
ईश् 6.1.68
ईष् 8.2.36 व्रश्च... ।
ईड् 8.2.39
ईट् 8.4.56
After defining the प्रातिपदिक ईश्, भाष्यकार changes the विभक्ति to the original, by using the declined form of तद्, तेन.